Çocuk yetiştirme konusundaki eşitsizlik, egzersiz ve sağlıklı beslenme, ebeveynlerin eğitimi ile ilgilidir ve çocuk sağlığı açısından en önemli yıllar olan ilk yıllarda çok etkilidir.
ABD kaynaklı araştırmalar, ebeveynleri üniversite eğitimi alan çocukların diğer çocuklara göre daha iyi bakım aldıklarını belirtmiştir. Bu eşitsizlik,çocukların yaşamlarının ilk dört yılında ortaya çıkmaktadır. Bu dönem ise çocuk gelişiminin en kritik dönemidir.
ABD'de yaptığı bir çalışması bulunan Evrim Altıntaş’ın yaptığı ebeveynlik çalışmasında, 1990’lardan bu yana ebeveynlerin gelişimsel açıdan önemli çocuk bakımı faaliyetlerine harcadıkları zamandaki eşitsizliği vurgulanmaktadır. Özellikle kolej eğitimli anneler ve babalar, çocuklarıyla bu tür hayati faaliyetlere daha fazla zaman ayırmaktadır.
Benzer şekilde, Kate Prickett ve Jennifer Augustine tarafından yapılan son araştırmalar, kolej eğitimli anneleri olan ABD'li genç çocukların, iyi beslenme, araba koltuğu kullanılması ve egzersiz yapma gibi bakım gereksinimlerinin karşılanması bakımından daha iyi olduklarını göstermektedir. Ayrıca, bu çocukların sigara dumanına maruz kalma olasılıkları daha düşüktür ve genellikle daha az televizyon izlerler.
“Ebeveyn eğitimindeki farklılıklar, son 20 yılda, özellikle önemli olan erken dönem çocukluk yıllarında, çocuk gelişimi üzerinde artan bir etki yarattı. Bu, nesiller arası ebeveyn avantajları ve dezavantajlarının aktarılmasına katkıda bulunmaktadır. ”
Ebeveyn eğitimi sağlık kontrollerinde eşitsizliğe yol açmakta
Ebeveynlik teki eğitim kaynaklı bu eşitsizlik genellikle erken çocukluk döneminde, çocuk sağlığı ihtiyaçlarının en karmaşık ve uzun vadede en büyük etkiye sahip olduğu durumlarda daha fazladır.
Örneğin, muayeneler deki eşitsizlikler en çok bebeklik döneminde, yani işitme testlerinin veya aşıların yoğun olduğu zamanda daha belirgin ortaya çıkmaktadır. Aynı şekilde, ebeveynler çocuğun fiziksel aktivite yönünden eğitimi konusunda da eşitsizlikler yaşamaktadır, bu konudaki eksiklikler çocukların okulda daha hareketsiz hale gelmesine ve fiziksel aktivite düzeylerinin daha sonra çocuklarda obezite gelişip gelişmemesi ile güçlü bir şekilde ilişkilidir.
Altıntaş çalışması, ABD ebeveynlerinin 1965 ve 2013 yılları arasında çocuk gelişimi için hayati önem taşıyan etkinliklerde geçirdikleri süreyi inceledi. Bunlar çocukların düşünme kapasiteleri ve dil gelişimi için olduğu kadar duygusal iyilikleri için de hayati öneme sahiptir. 1970'lerde, yüksek ve düşük eğitimli ebeveynlerin bu tür çocuk bakımı için harcadıkları zaman arasında önemli bir fark yoktu. Ancak 1990'larda başlayan eşitsizlikler, 2000'lerin başında zirveye ulaştı ve devam etti.
Altıntaş çalışması, ABD ebeveynlerinin 1965 ve 2013 yılları arasında çocuk gelişimi için hayati önem taşıyan etkinliklerde geçirdikleri süreyi inceledi. Bunlar çocukların düşünme kapasiteleri ve dil gelişimi için olduğu kadar duygusal iyilikleri için de hayati öneme sahiptir. 1970'lerde, yüksek ve düşük eğitimli ebeveynlerin bu tür çocuk bakımı için harcadıkları zaman arasında önemli bir fark yoktu. Ancak 1990'larda başlayan eşitsizlikler, 2000'lerin başında zirveye ulaştı ve devam etti.
Bu eşitsizlikler babalar içinde anneler için de geçerlidir
Ayrıca, eğitim hem annelerin hem de babaların gelişimsel faaliyetlere katılımını etkilemektedir. Ayrı bir çalışmada, Altıntaş, yüksek eğitimli babaların, eğitimli akranlarına göre gelişimsel çocuk bakımı konusunda daha fazla zaman harcadığını buldu. Benzer şekilde, Prickett'in araştırması, babaların eğitiminin, annelerin eğitim seviyesine bakılmaksızın, örneğin çocukların daha iyi yemek yeyip daha az televizyon izlemesi konusunda diğer çocuklardan daha iyi olduğunu saptadılar.Şimdilerde eskiye göre artan eğitimli insan sayısı artmış ve ayrıca eğitimli kişilerin birbirleri ile evlenmeleri daha yaygınlaşmıştır. Bu durum çocukların sağlığı ve refahındaki sosyoekonomik durumu daha da iyileştirirken diğer çocuklar ile olan eşitsizlik durumunu da artırmaktadır.
İyi haber şu ki, tüm ebeveynler çocuklarına daha fazla zaman ayırıyorlar. Sorun, farklı ebeveyn kategorileri arasındaki ve özellikle de daha iyi ve daha az eğitimli olanlar arasındaki artan farklılıklardan kaynaklanmaktadır. Birçok faktör devreye giriyor. Eğitimli ebeveynler genellikle daha iyi gelir durumuna sahiptir, bu nedenle bazı hizmetleri dışarıdan satın alabilirler ve artan zamanlarını çocukları için kullanabilirler. Eğitimli ebeveynler, bazı bire bir aktivitelerde çocuklara daha fazla zaman ve bilgi sunabilir. Örneğin, üniversite eğitimi almış bir anne, bu okul deneyimleri olmayan bir anneden daha çok ev ödevlerinde etkili olabilir.
Diğer bir konu, çocukların babaları ile birlikte yaşayıp yaşamadıkları dır. Yapılan araştırmalar eğitimli ebeveynlerin daha az ayrılık yaşadığını saptamıştır. Dolayısı ile anne babaların ayrı olma olasılığı daha düşüktür ve sonuç olarak çocuklar babaları ile daha fazla zaman geçirirler.
Sonuç
Araştırma sonuçları, daha fazla eğitime önem verilmesi gerektiğini bir kez daha ortaya koymaktadır. Ayrıca bu eğitim sadece çocuklar ile kalmamalı aileler de çocuk yetiştirme konusunda eğitim almalıdırlar. Bu eğitimler gebelikten itibaren başlamalıdır.
Çocuk sağlığını etkileyen ebeveynlik davranışları çocukların sağlık ve geleceğinin etkilendiği en önemli zamanlarda daha yaygındır. Genç ebeveynler veya ilk çocuk olması da deneyimsizlik ile beraber bu olguyu artırmaktadır.
Ebeveynlere destek eğitim durumu, gelir durumu gibi seçeneklerde göz önüne alınarak geliştirilmelidir.
Prickett KC & Augustine JM (2016), Anne eğitimi ve çocuk sağlığına yönelik yatırımlar , Evlilik ve Aile Dergisi 78.1
Altıntaş E (2016), ABD'deki gelişimsel çocuk bakım faaliyetlerinde genişleyen eğitim açığı, 1965–2013 , Evlilik ve Aile Dergisi 78.1
Altıntaş E (2015), İki ebeveynli ailedeki çocuklarla babaların zamanındaki eğitim farklılıkları: Amerika Birleşik Devletleri'nden zaman günlüğü kanıtları , Aile Çalışmaları 6.1
Yorumlar
Yorum Gönder